Sağlık Eğitimi
Yaygın Sağlık Eğitimi
Sağlık hizmeti, bireyin temel haklan orasında yer alan bir öğe olarak Adalet ve eşitlik ilkesi içersinde sunulması gereken ve toplum, sivil kuruluşlar ve sektörler arası işbirliğini zorunlu kılan bir hizmet niteliğini taşımaktadır. Bununla birlikte toplumların sürekliliği ve gönenci açısından temel hedef sağlıklı bireylerden kurulu bir toplun, düzeni kurmak olduğuna göre; sağlık hizmetlerinin niteliği kadar önemli bir değişken varsa o da sağlık eğitimidir Çünkü sağlıklı bireylerden kurulu bir toplum, sağlık hizmetle,inden önce sağlıklı iken sağlığını koruma bilinci edinmiş" bireylerin varlığını gerektirmektedir. Kaldı ki hastalıkların oluşmasını ya da ilerlemesini önlemenin, onları tedavi etmekten daha etkili daha kolay ve daha ucuz olması
gerçeği de bu temel hedefi bir anlamda seçeneksiz kılmaktadır. Şu halde sağlıklı bir toplum kurabilmenin iki Anahtar kavramı kendiliğinden ortaya çıkmaktadır: Ekseni koruyucu hekimlik olan bir sağlık hizmeti ve ekseni kendini koruyan bireyi kazanmak olan bir yaygın sağlık eğitimi Yaygın sağlık eğitimi, toplumun ve bireylerin sağlıklı yaşama isteği duyma; bireysel, ailevi, mesleki ve toplumsal sağlık sorunlarının farkında olma; temel sağlık bilgilerine sahip olma danışma ve toplum kaynaklarını uygun biçimde kullanma ve gerekenleri yapma yoluyla sağlıklarını geliştirmelerine yardımcı olmak ciciminde tanımlanabilir Sağlık kavra, una yönelik bilgi, tutum ve davranışlarımız toplum sağlığı düzeyini etkileyen teme! değişkenlerin başında yer aldığı için yaygın sağlık eğitimi, sağlık alanındaki temel toplumsal hedefler açısından büyük bir önem taşımaktadır.
BSJ nedenledir ki dünyada ve ülkemizde güncel yaygın sağlık eğitiminin merkezi patojenler, onların bulaşma yolları, hastalıkların birey ve toplum yaşamında yol açtığı olumsuz etkiler ve tanı, tedavi ve korunma yöntemleri gibi kapsamlı bir çerçeveye yerleştirilmiştir.
Bu eksenin bir erişi olarak kitlelere kazandırılmasında izlenen genel strateji ise kitle iletişim araçlarının sağladığı tüm olanaklardan yararlanarak toplumsal duyarlılığı ve hedef kitlenin dikkat yoğunluğunu sağlamak, kamusal ve özel sağlık kuruluşları arasında koordinasyon kurmak, yetişkin eğitim! programları düzenlemek, kampanyalar başlatmak ve toplum sağlığı eğitiminin etkinlik, verim ve niteliğini artırmaya yönelik özel Gün ve haftalar belirlemek yönündedir Sağlık Bakanlığı tarafından gerek ulusal düzeyde, gerekse de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ileişbirliği içinde yürütülen projeler çerçevesinde, ülkemizde de yaygın sağlık eğitimine verilen önemin giderek artmakta olduğu gözlemlenmektedir. Son yıllarda öellikle de üniversiteler, çeşitli devlet Kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği halinde yürütülen şu projeler bu sürecin anılmaya değer çalışmaları arasında gösterilebilir:
Afet Yönetimi Halk Sağlığı Eğitimi Ana-Çocuk Sağlığı Anne ve Çocuk Ölümlerini Önleme
Beslenme Çevre Sağlığı Çocuk Mamaları Genişletilmiş Bağışık lama ProgramıGıda Kontrol Hizmetlerinin Güçlendirilmesi
Halk Sağlığında Kapasite Oluşturulması
Kamu Sağlığı
Nüfus Planlaması
Sağlığı Geliştiren Okullar Ağı
Sağlıklı Şehirler Projesi
Ulusal Çevre Sağlığı Faaliyet Planı
Ulusal Sağlık 21 Politikası Belirleme Projesi
Yürütülen bu projelerin yanı sıra, yine yaygın sağlık eğitiminin gerekli iklimini oluşturabilecek biçimde başta Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıkları olmak üzere çeşitli kamusal ve sivil kuruluşlarca değerlendirilen çok sayıda özel gün ve hafta söz konusudur. Aşağıda tarih sırasına göre bir dökümü verilmiş olan bu gün ve haftalar arasında, yaygın sağlık eğitimi açısından en çok önem taşıyanı da Halk Sağlığı Haftası'dır.
Çünkü halkın kendi sağlıkları konusunda duyarlılıklarını artırmak, ev ziyaretleri gerçekleştirmek, eksik aşıları tamamlamak, bebek ve gebe saptaması yapmak, sağlık kuruluşlarına ulaşamayan hasta ve yaşlılara hizmet götürmek, sağlık kurum_ye kuruluşlarını tanıtmak, ve sağlık hizmetlerine daha kolay ulaşabilme yollarını göstermek gibi kapsamlı hedeflere dayandırılan bu hafta, sağlık kuruluşları ve görevlilerini toplumla sağlık hizmetleri bağlamında buluşturmakta ve hizmet süreci içinde eğitim fırsatları yaratabilmektedir. 3-9 Eylül tarihleri arasında kutlanan Halk Sağlığı Haftası dışında, yaygın sağlık eğitimi konusunda yaygın bir iletişimsel ortam sağlayan diğer gün ve haftalar ise şunlardır:
Verem Haftası Ocak ayının ilk haftası
Beyaz Baston Körler Haftası: 7-14 Ocak
Çüzzam Haftası 25-31 Ocak
Yeşilay Haftası 14 Mart
Tıp Bayramı 1-7 MartKanser Haftası: 1-7 Nisan
Dünya Sağlık Günü 7 Nisan
Sağlık Haftası 7-14 Nisan
Ebeler Haftası '21-28 Nisan
Sakatlar Günü 5 Mayıs
Hemşirelik Haftası 12-18 Mayıs
Eczacılık Günü 14 Mayıs
Dünya Tütünsüz Günü 31 Mayıs
Dünya Çevre Günü ve Çevre Haftası 5 Haziran
Dünya Besin Günü 16 Ekim
Kızılay Haftası 29 Ekim-4 Kasım
Diş Hekimleri Günü 22 Kasım
Dünya AİDS Günü 1 Aralık
Madde Bağımlılığı Savaşım Projesi: Hedefi, gençleri madde bağımlılığındaki korumak ve onlara daha mutlu bir gelecek sağlamak olarak tanımlanan projenin hedef kitlesi projenin uygulandığı illerin tümündeki gençler olarak belirlenmiştir.
Okul Sağlığına yönelik olarak Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen projelerin başında ise "Avrupa'da Sağlığı Geliştiren Okullar Ağı Projesi" gelmektedir. Dünya Sağlık örgütü, AvrupaKonseyi ve Avrupa Komisyonu tarafından mali ve teknik yönden desteklenen ve Avrupa'da 40 tan 'fazla ülkede uygulanmakta olan proje kapsamında, Avrupa ülkelerinde gençlerin sağlığının geliştirilmesi için okullar ağı oluşturulmaktadır. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında imzalanan 14.07.1995 tarihli protokol çerçevesinde yürütülen projenin amaçları şunlardır
Çocuklara sağlıklı bir çevrede sağlıklı yaşam tarzına] uygun bilgitutum ve davranışlar kazandırmakSağlığı etkileyen olumsuz etkenler konusunda çocukları duyarlıkılmak Çocukların ilerdeki yaşamlarında kendi sağlıkları ile ilgili doğru kararverebilme yeteneklerini güçlendirerek öz benliklerini geliştirmek Okulda verilen sağlık eğitimine toplum desteğini sağlamak ve sağlığıgeliştirme eğitimini teşvik etmektir
Sağlığı geliştirme kavramı, bireylerin kişisel sağlıkları üzerinde denetim kurmalarını sağlamak ve sağlıklarını geliştirme yeteneklerini artırmak anlamına gelmektedir. Sağlığı Geliştiren Okul kavramıyla ise sağlık eğitimi ve sağlığı geliştirme eğitiminin yalnızca sınıflarda verilen eğitim programlan ile sınırlı kalmadığı öğrenci, öğretmen, okul personeli ve okulla ilgili olan herkesin sağlığı ile ilgilenen bir model topluluk ifade edilmektedir. Bu bağlamda proje, sağlık ve eğitim sektörlerinin işbirliği kurmasını j/e okulların sağlığı geliştiren ortamlar haline getirilmesini öngörmektedir.
Dofayısıyla proje, yalnızca okulların fiziksel çevresinin iyileştirilmesini ve öğrencilerin sağlık sorunlarına çözüm getirilmesini değil; okuldaki psikolojik ve toplumsal çevrenin de iyileştirilmesini hedeflemektedir. Çünkü sağlıklı birey kavramı, aynı zamanda özgüveni tam iletişim kurma becerileri gelişmiş, takım çalışmasına yatkın ve kendini ifade edebilen birey kavramını da içermektedir. Bu bağlamda Sağlığı Geliştiren Okul
•Okulda bulunan herkesin sağlığını korumak ve iyileştirmeye yönelik önlemler geliştiren
•Sağlığı geliştirme sürecine öğrencilerin ve tüm personelin bilinçli olarak katılmasını sağlayan
•Fiziksel çevresi ile alt yapısını bu kavrama uygun duruma getiren,öğrenci, okul personeli ve ailelerin koruyucu sağlık hizmetlerindenyararlanmalarını sağlayacak işbirliğini geliştiren,
•Tüm ilişkilerde öğrenci, veli ve personelin öz-saygılarını geliştirme ve öğrenme ve sağlıkla ilgili kişisel sorumluluk alma eğilimlerini
destekleyen
Eğitimde içerik kadar öğrenme süreci ve öğrenme yaşantılarına önem veren ve bu çerçevede okul dışı etkinliklerin sağlığı geliştirmenin bir parçası olarak görülmesini sağlayan okul olarak tanımlanmaktadır.
Bu amaçla da Sağlığı geliştiren bir okulun aşağıda belirtilen hedefleri izlemesi öngörülmektedir
•Öğrencileri okuldaki yaşam standartlarının yükseltilmesine katkıda bulunmaya teşvik ederek, kendilerine olan güvenlerinin artmasını
•Öğrencilerin, birbirleriyle, öğretmenleriyle vediğer personelle ilişkilerini geliştirmek.
•Okulun toplumsal amaçlarını geliştirmek.
•Öğrencileri çeşitli etkinliklere katılmaya yönlendirmek.
•Her fırsatı kullanarak fiziksel çevreyi geliştirmek.
•Okul, Aile ve toplum arasında iyi ve güçlü bağlar geliştirmek
•Kapsamlı bir sağlık eğitimi programı sağlamak.
•Tüm okul personelinin programa etkin katılımını sağlamak.
•Okul personelinin öğrencilere örnek oluşturacak biçimde olumlu
davranışlar geliştirmesini sağlamak.
•Beslenme koşullarını iyileştirmeyi sağlık eğitiminin bir parçası
durumuna getirmek, a Okulun içinde bulunduğu toplumun eğitimi için, uzmanlardan yardım alarak etkinlikler düzenlemek.
•Rutin tarama hizmetleri ötesinde, programa etkin destek verecek okul sağlığı hizmetleri düzenlemelerini gerçekleştirmek.
Türkiye hazırlanan 3 yıllık bir plan uyarınca 1995-1996 öğretim yılında, 7 ilde ve 10 ilköğretim okulunda projeyi başlatmış ve daha sonra 15 ilde 15 ilköğretim okulunun katılımıyla kurduğu bir ulusal ağ ile proje için yaygın bir altyapımeydana getirmiştir.
Uluslararası ve ulusal ağ okullarının belirlenmesinin yanı sıra projenin etkinliği için, başlangıçtan günümüze ayrıca şu çalışmalar yapılmıştır Projenin tanıtımı Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü bünyesinde bir "Proje Destek Merkezi" kurulması yeni etkinlikler planlamakla görevli bir Teknik Komite"nin oluşturulması her okulda seçimle bir okul koordinatörü proje komitesi, öğrenci meclisi ve okul sağlık merkezinin kurulması; Ankara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi ile Bilimsel danışmanlık için bir protokol imzalanması; proje kapsamında yayımlanan çeşitli yapıt ve broşürlerin Türkçe'ye çevrilmesi ilgili taraflara hizmet içi eğitim verilmesi; öğretmen, öğrenci ve yöneticileri yaz okulu açılması ve bir değerlendirme yöntem ve takvimi geliştirilmesi. Proje kapsamında ağ sistemine alman okullar ise şunlardır
B.İlköğretimde Sağlık Eğitimi
Organik ve bulaşıcı hastalıkların ağırlıklı olarak yaşayış biçimlerinden kaynaklanması, hastalıklar karşısında kaderci bir tutum benimsenmesi, sağlık konusuna yönelik temel bilgi eksiklikleri ve sağlık alışkanlıklarının değiştirilebileceği düşüncesi sağlık eğitiminin okul ortamına girmesinin teme! nedenleri arasında kabul edilmektedir. " Bununla birlikte sağlık, çok bileşenli bir kavram olduğu için, sağlık eğitiminin başarısı belirli temel ilkelerin göz önünde bulundurulmasını gerektirmektedir. Bu ilkeleri kısaca şöyle özetleyebiliriz
•Sağlık, kalıtım ve yaşam biçiminin ortak ürünüdür.
•Sağlık eğitimi sürecinde okul, aile ve toplum ortak sorumluluk taşırlar.
•Sağlık eğitiminin ana aktörü sınıf öğretmenidir,
•Sağlık eğitimi, eğitim programlarının saygın ve önemli bir parçası olarak konumlandırılmalar
•Kazanılmış doğru sağlık alışkanlıkları, sağlık hizmetlerinin kalitesini de artırır
•Sağlık eğitiminin başarıya ulaşmasında, öğretmen sağlığının desteklenmesi önemli bir etmendir.
Ülkemizde ilköğretim okullarında sağlık eğitimine yönelik özel bir ders bulunmamakta sağlık eğitimiyle ilgili konular çeşitli derslerde ünite ya da dolaylı konular biçiminde yer almaktadır. Bu aşamada tüm bu ünite ve konuların toplu bir dökümünü sunmak yararlı olacaktır Ancak, bir karşılaştırma olanağı yaratmak açısından, öncelikle modern sağlık eğitiminin içeriğinde yer alması gereken temel konuları listelemek istiyoruz
•Bedensel bakım ve temizlik alışkanlıkları
•Giyim-kuşam alışkanlıkları
•Beslenme alışkanlıkları
•Uyku ve dinlenme alışkanlıkları
•Bulaşıcı hastalıklarla savaş
•Sağlıklı çevre önlemleri
•Zararlı maddeler
•Büyüme ve gelişme
•Akıl ve duygu sağlığı
•Duruş biçimleri
•ilaçlar ve uyarıcılar
•Spor
•Hayvan-Çocuk ilişkisi
ilköğretim okullarımızda sağlık eğitimiyle doğrudan ilgili1 olabilecek tek ders, 6 ve 8. sınıflarda okutulmakta olan "Trafik ve ilk yardım Eğitimi" dersidir. Ancak, bu dersin programının doğal olarak "ilk yardımın önemi, temel ilk yardım bilgileri, ilk yardım malzemeleri, kaza yeri önlemleri ve bazı temel ilk yardım uygulamaları" gibi konularla sınırlı olması, dersi yukarıda belirttiğimiz temel konular açısından yetersiz kılmaktadır. Bu dersin dışında ise sağlık eğitimine yönelik doğrudan ya da dolaylı ünite ve konular içeren ya da sağlık eğitimine yönelik fırsat eğitimi olanakları sunan çeşitli dersler söz konusudur
VII.3. Sağlık Eğitimi İle İlgili Belirli Gün ve Haftalar a. Belirli Gün ve Haftalar17
Sağlık eğitimine yönelik çok çeşitli eğitim fırsat ve olanakları sunan "Belirli Gün ve Haftalar", ulusal eğitim sistemimizde belirli yasa ve yönetmelikler çerçevesinde kutlanmaktadır.
Belirli Gün ve Haftaların kutlanmasına ilişkin yönetmelik Resmi Gazete'nin 10 Eylül 1985 tarih ve 10864 numaralı sayısında, bu kutlamalarda etkin rol oynaması gereken Eğitsel Kollara ilişkin 4306 sayılı yasa ise yine Resmi Gazete'nin 18 Ağustos 1997 tarih ve 23084 numaralı sayısında yayımlanmıştır ilköğretim okullarında yıllık planda da yer alan haftayla ilgili konuların öğrenci katılganlığını yükselten modern yöntemlerle işlenmesi; okul derslik, koridor bahçe ve çevresinin konuyla ilgili dövizlerle donatılması; kaynak kişilerden yararlanma; haftayla ilgili bilimsel, kültürel ve sportif etkinliklere katılma ve bu bağlamda etkinlikler düzenleme; ilgili kurum ve kuruluşlara gözlem gezileri yapılması ve haftayla ilgili sanatsal ve sportif yarışmalar düzenlenmesi gibi etkinliklerle kutlanan Belirli Gün ve Haftalardan sağlık eğitimine yönelik olarak kutlanabilecek başlıca gün ve haftalar şunlardır
•Veremle Savaş Eğitimi Haftası: Yılbaşını izleyen ilk pazartesi günü başlayan haftada işlenebilecek konular şunlardır
•Verem Hastalığının Tanımı ve verem Türleri
•Veremin Bulaşma Yolları
•Verem Hastalığının Belirtileri
•Verem Hastalığından Korunmak için alınacak önlemler
•Verem Aşısı ve Veremin Tedavisi
•Veremle Savaş
•Verem Savaşı Daire Başkanlığı ve Görevleri
•Türkiye Ulusal Verem Savaş Derneği ve Etkinlikleri
Yeşilay Haftası
1953 yılından bu yana ve 1-7 Mart tarihleri iarasında kutlanan haftada işlenebilecek konular şunlardır Alkollü ve Uyuşturucu Maddeler ve sigara
•Alkollü -içki, Uyuşturucu ve Sigaranın Toplum, Aile ve Birey Yaşamına zararları
•Zararlı Madde Kullanma ve Satmanın Hukuksal Boyutları
•Zararlı Madde Kullanma Alışkanlıklarının Önlenmesi
•Yeşilay Derneği'nin Görev ve Etkinlikleri
Kanser Haftası
Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu'nun önerisiyle 1956 yılından bu yana ve 1-7 Nisan tarihleri arasında kutlanan haftada işlenebilecek konular şunlardır
•Kanser Hastalığının Tanımı
•Kanser Hastalığının Olası Nedenleri
•Kanserojen Maddeler ve Kanser Etkenlerinden Uzak Durma
•Kanser Hastalığında Erken Tanının Önemi
•Kanserle Savaş Daire Başkanlığı ve Görevleri
Sağlık ve Sosyal Güvenlik Haftası: Birleşmiş Milletler Örgütü'nün 7-13 Nisan tarihlerini Sağlık Haftası olarak kabul etmesinin ardından; örgüte üye ülkelerce de her yıl aynı tarihlerde kutlanan haftada işlenebilecek konular şunlardır:
•Sağlık Kavramı ve Temel Sağlık Bilgileri
•Sağlıklı Yaşamın Önemi
•Sağlıklı Yaşamanın Temel Kuralları
•Sağlığı Bozan Etkenlerden Kaçınma
•Bedensel ve Çevresel Temizliğin Önemi
•Dengeli ve Yeterli Beslenme
•Dinlenme ve Uykunun Önemi
•Beden Eğitiminin Önemi
•Bilinçli ilaç Kullanımı
•Sağlık Bakanlığı'nın Görev, Yetki ve Sorumlulukları
•Sağlıkla ilgili Sivil ve Gönüllü Kuruluşlar
Sakatlar Haftası
Birleşmiş Milletler örgütü'ne üye 156 ülkede her yıl 10-16 Mayıs tarihlerinde kutlanan haftada işlenebilecek konular şunlardır
Sakatlığın Tanımı ve Sakatlık Sorunu
Sakatlığın Temel Nedenleri
Başlıca Kaza Riskleri
Sakatlığın Önlenmesi
Sakatlığın Giderilmesi
Sakatların eğitimi
Sakatları koruma milli koordinasyonu kurulunun görev ve etkileri
Sakatlar haftası programı
10 mayıs sakatlar haftası açılışı
11 mayıs görmeyenler günü
12 mayıs işitme ve konuşma engelliler günü
13 mayıs ortopedik sakatlar günü
14 mayıs zeka ve ruhsal özürlüler günü
15 mayıs güçsüz yaşlılar ve korunmaya muhtaçlar günü
16 mayıs sakatlar haftasına genel bakış
VII.4. Sağlık Eğitimi İle İlgili Sınıf İçi Etkinliklerilköğretimin birinci kademesinde sağlık eğitimine yönelik özel bir ders söz konusu olmadığından; öğretmenler sınıf içi etkinliklerin seçiminde çocuğun psiko-sosyal durumundan hareket etmeli ve etkinliklerin içeriğini belirlerken yaş gurubunun ilgi ve gereksinimlerini dikkate almalıdırlar. Bu konuda, farklı sınıflara göre yapılmış bir sınıflandırma sözgelimi şöyle olabilir
1. ve 2 : Sınıflar Önemli sağlık alışkanlıkları
3. Sınıf : Sağlıklı yaşayış ve büyüme
4. Sınıf : Sağlık etkinlikleri konusunda sorumluluk yüklenme
5. Sınıf : Sağlık uygulamalarının nedeni
Etkinliklerin seçimi ve planlanmasında bir diğer nokta ise ilköğretimde eksen derslerin disiplinler arası bir yaklaşım göstermesinden ötürü, aralarında bir bütünlük ve bağıntı kurulabildiği ölçüde etkinliklerin farklı derslerce de
desteklenmesi yani dersler arasında anlamlı ilişkiler kurulmasıdır. Bu tür ilişkiler, önceki bölümlerde belirttiğimiz gibi farklı derslerin doğrudan sağlık eğitimini destekleyen üniteleri arasında olabileceği gibi, farklı derslerin kendi içlerindeki etkinlik ve işlenişleri arasında bir koşutluk yaratmak biçiminde de olabilir Sözgelimi matematik derslerinde alıştırmalara konu olan sorunlar sağlıklı besinler ya da temel sağlık araç-gereçleri örneklendirilerek resim-iş derslerinde çalışma ve kompozisyon temaları sağlık alanından seçilerek sosyal bilgiler dersinin özellikle de tarih ve Coğrafya konulu ünitelerinde spor temizlik ve sağlık alışkanlıklarına ilişkin tarihsel ve bölgesel kolektif
durumlar üzerinde durularak Türkçe dersinde örnek yazınsal ürünler üzerinde çalışarak müzik dersinde konuyla ilgili şarkılar seçilerek ve müziğin kendi içindeki gevşeme, duruş, nefes alma gibi avantajları kullanarak oldukça ilginç ilişkiler kurulabilir Planlama çalışmasına zemin oluşturan bütün bu dikkat noktalarının başlıca nedeni sağlık eğitimine yönelik olarak yapılacak tüm etkinliklerin çocuğun bütünsel algılamasına uygun olmasını sağlamak ve sağlık eğitimiyle ilgili programlanmış özel bir dersin bulunmadığı ilköğretim okullarımızda öğretmen inisiyatifini daha etkili kılmaktır Bununla birlikte ne
kadar özenle hazırlanmış olursa olsun, bir planı başarıya ulaştıran temel etkenin eğitim durumu olduğu ve etkinliklerin doğru hedef ve yöntemlerle ilişkilendirilmiş olması gerektiği unutulmamalıdır ilköğretimde sağlık eğitimi ünite ve konularının sınıf tartışması sorun çözme gösteri deneyleri gözlem gezisi oyun ve dramatizasyon gibi yöntemlerle ele alınması gerektiği açıktır Bununla birlikte, eğitim girdileri adı verilen değişkenlerin çok farklı nitelikler göstermesi eğitim durumunun tasarlanmasında son sözü yine de öğretmene bırakacağından, burada öncelikle yöntem seçimine ışık tutacak bazı temel ilkelerin altını çizmek istiyoruz
Sağlık kavramı ilköğretim düzeyinde bir öğretim konusu olmaktan çok davranış konusu olarak ele alınmalıdır kseni davranış olan bir avramın eğitiminde güdülenmenin dolayısıyla da severek öğrenmenin özel bir önem taşıdığı gözden kaçırılmamalıdır ağlık konusundaki en önemli güdülenme araçları büyümeye yönelik ilgi başta öğretmenin kendisi ve diğer okul personeli olmak üzere yakın çevredeki lider kişilerin sağlıklı yaşama modeli olmaları ve nihayet hayranlık beslenen okul dışı aktörlerin bir öykünme odağı olarak sunulmasıdır Alışkanlıkların sonradan kazanılan özellikler olmasından hareketle sabırlı bir yaklaşım sergilenmelidir Sağlık adına yaşama konacak kısıtlamalar bir olumsuzluklar öğretimine yol açabileceğinden içeriğin ortaya Konuşunda yapılmaması değil yapılması, olmaması değil olması gerekenler vurgulanmalıdır
